SOSYALİST EŞİTLİK PARTİSİ – DÖRDÜNCÜ ENTERNASYONAL TÜZÜĞÜ
Partinin Adı ve Merkezi
Madde 1: Partinin adı Sosyalist Eşitlik Partisi – Dördüncü Enternasyonal’dir. Kısaltılmış şekli Sosyalist Eşitlik Partisi’dir. Parti genel merkezi Ankara’dadır.
Partinin Tanımı ve Amblemi
Madde 2: Sosyalist Eşitlik Partisi, işçi sınıfının devrimci öncü partisidir.
Madde 3: Sosyalist Eşitlik Partisi’nin, kızıl zemin üzerinde beyaz renkle dört satır halinde SOSYALİST EŞİTLİK PARTİSİ – DÖRDÜNCÜ ENTERNASYONAL yazılı bir amblemi vardır.
Partinin Amacı
Madde 4: Sosyalist Eşitlik Partisi’nin amacı; siyasi iktidarı alması, bir işçi hükümeti kurması, kapitalizmin yerine kamu mülkiyetine ve üretici güçlerin demokratik denetimine dayalı sosyalist bir toplum yaratması için işçi sınıfını eğitmek, örgütlemek ve ona önderlik sağlamaktır.
Madde 5: Sosyalist bir toplumun inşası ancak dünya çapında tamamlanabilir. Sosyalist devrimin dünya partisi, Dördüncü Enternasyonal’in Uluslararası Komitesi’dir (DEUK). Sosyalist Eşitlik Partisi, DEUK ile siyasi dayanışma halindedir.
Partinin Örgütsel Yapısı
Madde 6: Sosyalist Eşitlik Partisi’nin, demokratik merkeziyetçilik ilkelerini temel alan bir örgütsel yapısı bulunmaktadır. Politikanın ve uygun taktiklerin formülasyonunda parti içinde tam demokrasi egemendir. Önderler üyeler tarafından seçilirler ve eleştiriye ve denetime tabidirler. Parti içinde demokratik olarak alınan kararlar bütün üyeler için bağlayıcı niteliktedir.
Madde 7: Sosyalist Eşitlik Partisi günlük faaliyetlerini İl ve İlçe Komitelerine bağlı olarak kurulan birimler üzerinden yürütür. Birimler üç ya da daha fazla üyeden oluşur ve ayda en az bir kez toplanır.
Madde 8: Birimler, partinin programına ve yönetim organlarının kararlarına uygun olarak, kendi yetki alanlarındaki tüm parti çalışmalarının yürütülmesinden ve geliştirilmesinden sorumludur.
Madde 9: Her birim, faaliyetlerinin organizasyonu ve yönlendirilmesinden sorumlu olacak görevliler seçer. Bu görevliler bir Sekreter ve bir Mali Sorumludur. Görevlilerin seçimi en az yılda bir kez ve Büyük Kongre’den sonraki ilk birim toplantısında yapılır.
Madde 10: Yeni birimler Ulusal Komite tarafından onaylanmalıdır. Bir üye, Siyasi Komite’nin izniyle bir birimden diğerine geçebilir.
Üyelik
Madde 11: Sosyalist Eşitlik Partisi’nin programını ve tüzüğünü benimseyip savunan ve partinin çalışmalarına düzenli olarak katılmayı ve aidat vermeyi kabul eden herkes parti üyesi olabilir.
Madde 12: Hiç kimse etnik köken, toplumsal cinsiyet ya da cinsel yönelim nedeniyle Sosyalist Eşitlik Partisi üyeliğinden ya da parti içindeki herhangi bir pozisyondan dışlanamaz.
Madde 13: Sosyalist Eşitlik Partisi’ne katılmak isteyen kişiler öncelikle aday üyelik için başvururlar. Aday üyeler kendileriyle ilgili gerekli bilgileri verdikleri ve şu şekilde sonuçlanan başvuru formunu imzalarlar: “Sosyalist Eşitlik Partisi’ne aday üyelik için başvuruyorum. Sosyalist Eşitlik Partisi’nin programını ve tüzüğünü kabul ediyorum ve partinin çalışmalarına aktif olarak katılacağım.”
Madde 14: Aday üyelik başvuruları, oy çokluğuyla onaylanmak ya da reddedilmek üzere Siyasi Komite’ye iletilir. Aday üyelik için başvuranlar, varsa önceki siyasi üyeliklerini ve partinin güvenliğiyle ilgili olabilecek tüm biyografik bilgileri paylaşırlar. Bunlarla ilgili zamanında açıklama yapılmaması, eksik veya yanlış bilgi verilmesi başvurunun reddedilmesi veya partiden ihraç edilme için gerekçe olabilir.
Madde 15: Aday üye olarak kabul edilen başvuru sahiplerine Siyasi Komite tarafından bir Sorumlu atanır. Bu görev, aday üyenin yakınında bir yerel birim varsa ona devredilebilir. Aday üyenin siyasi eğitimine ve tam üyeliğe hazırlanmasına yardımcı olmak Sorumlu’nun yükümlülüğüdür. Sorumlu bu yükümlülüğünü yerine getiremezse, birim veya Siyasi Komite onun yerine başka birini seçebilir. Aday üyeler de makul gerekçelerle başka bir Sorumlu talep edebilirler.
Madde 16: Yeni kabul edilen aday üyeler, Siyasi Komite tarafından ikametgahlarına veya işyerlerine mümkün olduğunca yakın bir birimde çalışmak üzere görevlendirilirler.
Madde 17: Aday üyeler Sosyalist Eşitlik Partisi disiplini altında çalışırlar ve birim ve parti tartışmalarına katılırlar ancak oy hakları olmaz. Siyasi Komite aday üye statüsünü geri çekebilir.
Madde 18: Üç aylık bir sürenin ardından aday üye, Sosyalist Eşitlik Partisi’ne tam üye olarak kabul edilmek için birimine başvurma hakkına sahip olur. Başvuru sahibi, başvuru görüşülürken hazır bulunmaz. Birim, oy çokluğuna dayanarak başvurunun kabul edilmesini ya da reddedilmesini tavsiye eder. Birim daha sonra tavsiyesini Siyasi Komite’ye bildirir. Başvurunun kabulü veya reddine ilişkin nihai karar Siyasi Komite’ye aittir.
Madde 19: Tam üyelik başvurusu kabul edilmeyen bir aday üye, Siyasi Komite tarafından aksi belirtilmedikçe, en az üç aylık bir bekleme süresinin ardından yeniden tam üyelik başvurusu yapabilir. Üyelik başvurusu reddedilen ya da aday üyelik süreci tam üyelikle sonuçlanmayan kişi, Ulusal Komite’ye itiraz etme hakkına sahiptir.
Madde 20: Ulusal Komite, partinin çalışmalarına katkı sağlayabilecek, bilgi ve birikimlerinden yararlanabileceği parti üyesi olmayan kişileri fahri üye olarak kaydedebilir ve partinin birim toplantılarına çağırabilir.
Aidat
Madde 21: Tüm üyeler Sosyalist Eşitlik Partisi’ne aylık aidat şeklinde düzenli mali katkıda bulunmalıdır.
Madde 22: Üyelik aidatının alt sınırı asgari ücretin yüzde 5’idir. Üyelik aidatının üst sınırı asgari ücretin 3 katıdır. Aylık bireysel geliri asgari ücretin 2 katından fazla olan üyelerin aidat alt sınırı asgari ücretin yüzde 15’inden az olamaz. Parti Ulusal Komitesi, üyelerin aylık gelir durumları hakkında bilgi isteyebilir ve buna uygun aidat talep edebilir.
Madde 23: Özel durumlar dışında, aidatların üç ay süreyle ödenmemesi, aidatını zamanında ödememiş üyeye yazılı bir uyarı yapılmasına neden olur. Üye bir ay içinde durumu düzeltemez ya da ilgili parti birimiyle yeni aidat şartları belirleyemezse üyelikten çıkarılabilir.
Parti Organları
Madde 24: Sosyalist Eşitlik Partisi’nin örgütsel yapısı şu şekildedir:
a) Merkez Karar ve Yürütme Organları
- Büyük Kongre
- Ulusal Komite
- Genel Başkan
- Siyasi Komite
- Merkez Disiplin Kurulu
b) İl ve İlçe Karar ve Yürütme Organları
- İl Kongresi, İl Başkanı, İl Komitesi, İl Disiplin Kurulu
- İlçe Kongresi, İlçe Başkanı, İlçe Komitesi
c) Meclis Grupları
d) Yan Örgütler
- Toplumsal Eşitlik İçin Uluslararası Gençlik ve Öğrenciler
Merkez Karar ve Yürütme Organları
Büyük Kongre
Madde 25: BüyükKongre, Sosyalist Eşitlik Partisi’nin en yüksek organıdır. Kararları tüm üyeler için bağlayıcıdır.
Madde 26: Büyük Kongre iki yılda bir toplanır. Büyük Kongre delege sayısı TBMM üye tam sayısının 2 katından fazla olamaz. Parti üye sayısı bu sayının altında olduğu sürece tüm parti üyeleri Büyük Kongre delegesi olur. Parti üye sayısı bu sayının üstünde ise Büyük Kongre delegelik yoluyla düzenlenir. Delegeli kongrelerde, delegeler birimler tarafından her üç üye için bir delege esasına göre seçilir.
Madde 27: Ulusal Komite zorunluluk halinde kongre tarihini en fazla bir yıl erteleyebilir. Büyük Kongre’nin toplanması için Ulusal Komite tarafından en az 60 gün önceden duyuru yapılır. Büyük Kongre’nin toplantı yeter sayısı, Büyük Kongre üye tamsayısının salt çoğunluğudur. İlk çağrı üzerine yapılan toplantıda toplantı yeter sayısı bulunamıyorsa, ikinci çağrı üzerine yapılacak toplantıda toplantı yeter sayısı aranmaz. Büyük Kongre için gazete ilanı verilmez.
Madde 28: Büyük Kongre’ye katılan tüm delegeler oy hakkına sahiptir. Herhangi bir birimin veya İl ve İlçe Komitesinin önceden alınmış bir kararı herhangi bir delege üzerinde bağlayıcı değildir.
Madde 29: Büyük Kongre’nin politika ve pratik faaliyet konularındaki kararları salt çoğunluk gerektirir. Programda veya tüzükte yapılacak değişiklikler üçte iki çoğunluk gerektirir. Programı ve tüzüğü sadece Büyük Kongre değiştirebilir.
Madde 30: Taslak gündem ve tartışılacak dokümanlar Büyük Kongre’den en az 20 gün önce delegelere sunulur.
Madde 31: Tüm üyeler, Büyük Kongre’den yedi gün öncesine kadar parti içinde dolaşıma sokulmak üzere Siyasi Komite’ye doküman sunabilirler.
Madde 32: Büyük Kongre çalışmaları, açılış oturumunda delegeler tarafından seçilen en az iki üye ve görevi sona eren Genel Başkan’dan oluşan bir Başkanlık Divanı’nın gözetiminde yürütülür. Başkanlık Divanı üyeleri en az bir yıldır parti üyesi olanlardan seçilir. Başkanlık Divanı Büyük Kongre prosedürlerine ilişkin kararlar almaya yetkilidir. Bu kararlar delegelerin oy çokluğuyla değiştirilebilir veya reddedilebilir.
Madde 33: Büyük Kongre Ulusal Komite’yi, Genel Başkan’ı ve Merkez Disiplin Kurulu’nu seçer. Bu seçimler gizli oy, açık sayım ilkesine göre yapılır. Partinin mali hesabını denetlemek, partinin kapanmasına veya başka bir partiyle birleşmesine ve o durumda partinin mallarının tasfiye veya intikal şekline dair kararlar vermek, Büyük Kongre’nin yetkilerindendir.
Madde 34: Kritik bir politika konusunu karara bağlamak üzere, Ulusal Komite’nin salt çoğunluğunun kararıyla Büyük Kongre olağanüstü olarak düzenlenebilir. Böyle bir Olağanüstü Kongre’nin toplanması için en az iki hafta önceden bildirimde bulunulması gerekir.
Madde 35: Bir Olağanüstü Kongre, üyelerin üçte ikisinin talebi üzerine, birimlerde kayıt altına alınacak bir oylama yoluyla da toplantıya çağrılabilir. Oylamanın belgelenmesinin ardından Olağanüstü Kongre 45 gün içinde toplanır. Resmi olarak planlanarak yapılmış Büyük Kongre’nin üzerinden altı ay geçmeden böyle bir Olağanüstü Kongre çağrısı yapılamaz.
Ulusal Komite
Madde 36: Ulusal Komite, Büyük Kongre tarafından seçilen 15 asil ve 2 yedek üyeden oluşur. Büyük Kongreler arasında partinin en yetkili organı Ulusal Komite’dir. Ulusal Komite, Büyük Kongre kararları çerçevesinde siyasi ve örgütsel kararlar alır. En az altı ayda bir toplanır. Ulusal Komite, uygun gördüğü fahri üyeleri danışman olarak toplantılarına davet edebilir.
Madde 37: Ulusal Komite, kendi üyeleri arasından uygun gördüğü sayıda üyeden oluşan bir Siyasi Komite seçer. Ulusal Komite, Büyük Kongre sona ermeden önce, kendi üyeleri arasından en az bir Genel Başkan Yardımcısı ve yayın organı için bir Ulusal Editör seçer.
Madde 38: Büyük Kongreler arasında, Ulusal Komite üyeleri, üstlendikleri siyasi görevleri yerine getirmemeleri nedeniyle Ulusal Komite üyelerinin üçte ikisinin oyuyla kınanabilirler. Üyelerin dörtte üçünün oyuyla Ulusal Komite üyeliğinden çıkarılabilirler. Ulusal Komite üyeleri ancak Büyük Kongre’nin üçte iki oyuyla partiden ihraç edilebilir. Ancak Ulusal Komite üyelerinin parti üyelikleri, Büyük Kongre’nin nihai kararına kadar, Ulusal Komite’nin dörtte üçünün oyuyla askıya alınabilir.
Siyasi Komite
Madde 39: Siyasi Komite, Ulusal Komite’nin oturumları arasında Ulusal Komite’nin yetkilerini kullanır ve günlük olarak Büyük Kongre’nin kararlarını uygulama, politika geliştirme, pratik çalışmaları yönlendirme ve partinin güvenliğini koruma sorumluluğuna sahiptir. Sorumlulukları arasında ulusal yayın kurulunun çalışmalarının gözetimi, parti genel merkezinin idame ettirilmesi, parti yayınlarının denetimi ve mali kaynak toplanması ve harcanması yer alır. Siyasi Komite, gerektiğinde Ulusal Komite’yi ek toplantılara çağırma yetkisine sahiptir.
Genel Başkan
Madde 40: Büyük Kongre, delegeler içerisinden gösterilen adaylar arasından bir Genel Başkan seçer. Bu pozisyon için tüm adayların yeni seçilen Ulusal Komite’nin üyesi olması gerekir. Genel Başkan gizli oyla ve üye tamsayısının salt çoğunluğu ile seçilir. İlk iki oylamada sonuç alınamazsa, üçüncü oylamada en çok oyu alan Genel Başkan olur.
Madde 41: Genel Başkan, partinin uluslararası çalışmalarını yönetir ve bu çalışmalarla ilgili Ulusal Komite’ye rapor sunar. Büyük Kongre ve Ulusal Komite kararları doğrultusunda partiyi temsil eder ve sözcülüğünü yapar.
Madde 42: Genel Başkan’ın istifası veya görev yapamaz hale gelmesi durumunda, Ulusal Komite oy çokluğuyla bir Genel Başkan Vekili seçer ve en geç 45 gün içinde Büyük Kongre’yi toplantıya çağırır.
Merkez Disiplin Kurulu
Madde 43: Büyük Kongre, gizli oy yoluyla, Ulusal Komite üyesi olmayan 7 asil ve 2 yedek üyeden oluşan bir Merkez Disiplin Kurulu (MDK) seçer. MDK yapacağı bir toplantıyla kendi başkanını seçer. MDK, Ulusal Komite tarafından, üyelerin şikayetleri de dahil olmak üzere, parti içi meselelerde soruşturma yürütmek üzere görevlendirilebilir. MDK, bulguları hakkında Ulusal Komite’ye rapor verir.
Disiplin
Madde 44: Partinin yönetim organlarının tüm kararları, partinin üyeleri ve alt organları için bağlayıcıdır.
Madde 45: Üyesi olduğu birimin ya da daha üst bir organın kararlarını ihlal ettiği ya da partinin ve işçi sınıfının çıkarlarına zarar verdiği düşünülen herhangi bir üye hakkında bağlı olduğu birim tarafından İl Disiplin Kurulu’na, İl Disiplin Kurulu’nun olmadığı koşullarda MDK’ye başvurularak disiplin soruşturması talep edilebilir. Disiplin cezaları arasında kınama, üyeliğin üç ayı aşmayacak bir süre için askıya alınması veya ihraç yer alabilir. Tüm disiplin cezaları, Merkez Disiplin Kurulu üyelerinin üçte ikisinin oyuyla onaylanmalıdır. Tüm disiplin cezaları Siyasi Komite tarafından kabul edilmelidir.
Madde 46: Disiplin cezasına çarptırılan bir üyeye yapılan suçlamalar yazılı olarak bildirilmelidir. Üye, disiplin cezasına ilişkin bir karar alınmadan önce orada hazır bulunma ve tüm iddialara karşı kendini savunma hakkına sahiptir. Disiplin kurulunun tüm çalışmalarında (suçlama, savunma ve benzeri) yazılı belge oluşturulması esastır.
Madde 47: Ulusal Komite ve Siyasi Komite, gerekli gördükleri soruşturmaları yürüterek partinin örgütsel güvenliğini koruma yetkisine sahiptir. Parti güvenliğinin olası ihlalini içeren durumlarda, Siyasi Komite, oy çokluğuyla, iddia edilen ihlalin soruşturulmasını beklemek üzere ilgili üyenin üyeliğini 45 güne kadar askıya alma yetkisine sahiptir. Bundan sonra, söz konusu üye ya suçlanmalı ya da üyeliğe iade edilmelidir.
Madde 48: Disiplin cezasına çarptırılan her üye bir üst organa itiraz etme hakkına sahiptir. İtirazın yapıldığı organ 60 gün içinde üyeye yazılı yanıt vermelidir.
Madde 49: Disiplin cezasına çarptırılan tüm üyeler yaklaşan Büyük Kongre’ye yazılı olarak itiraz edebilirler. Büyük Kongre, oy çokluğuyla disiplin cezasını onaylayabilir veya bozabilir.
İl ve İlçe Karar ve Yürütme Organları
İl Örgütü
Madde 50: İl Örgütü şunlardan oluşur: İl Kongresi, İl Başkanı, İl Komitesi ve İl Disiplin Kurulu.
İl Kongresi
Madde 51: İl Kongresi, sayısı 600’den fazla olmamak üzere, İlçe Kongrelerince seçilen delegelerden oluşur. İldeki üye sayısı 600’den fazla değilse, İl Kongresi tüm üyelerin katılımıyla toplanır. İldeki üye sayısı 600’den fazlaysa, İl Kongresi delegelik yoluyla düzenlenir. Delegeli kongrelerde, delegeler birimler tarafından her üç üye için bir delege esasına göre seçilir. O ilin partili milletvekilleri ile İl Komitesi ve Disiplin Kurulu başkan ve üyeleri, İl Kongresi’nin doğal delegeleridir.
Madde 52: İl Kongresi; İl Komitesi tarafından belirlenen tarih, yer ve gündemle, Büyük Kongre’nin yapılmasına engel olmayacak şekilde, iki yılda bir toplanır. Yeterli çoğunluk sağlanamazsa ertesi gün aynı saat ve yerde, aynı gündemle çoğunluk aranmaksızın toplanır.
Madde 53: İl Kongresi; siyasi ve örgütsel durumu değerlendirir, yerel faaliyetleri gözden geçirir ve genel politikaya dair eğilim belirler.
Madde 54: İl Kongresi; Büyük Kongre’ye katılacak delegeleri, İl Başkanı’nı, İl Komitesi’ni ve İl Disiplin Kurulu’nu seçer.
İl Komitesi
Madde 55: İl Komitesi, İl Kongresi tarafından seçilir ve İl Başkanı dahil 7 asil ve 2 yedek üyeden oluşur. Üst organların kararlarına uygun olarak ildeki siyasi faaliyetleri yönetir.
İl Disiplin Kurulu
Madde 56: İl Disiplin Kurulu, İl Kongresi tarafından seçilen 3 asil ve 1 yedek üyeden oluşur.
İlçe Örgütü
Madde 57: İlçe Örgütü; İlçe Kongresi, İlçe Başkanı ve İlçe Komitesi’nden oluşur.
İlçe Kongresi
Madde 58: 400’den az üyenin bulunduğu ilçelerde tüm üyeler İlçe Kongresi’ni oluşturur. İlçe Başkanı ve İlçe Komitesi, İlçe Kongresi’nin doğal delegeleridir. İlçe Kongresi iki yılda bir toplanır. Yeterli çoğunluk sağlanamazsa ertesi gün aynı saat ve yerde, aynı gündemle çoğunluk aranmaksızın toplanır.
Madde 59: İlçe Kongresi; siyasi ve örgütsel durumu değerlendirir, yerel faaliyetleri gözden geçirir ve genel politikaya dair eğilim belirler.
Madde 60: İlçe Kongresi; İlçe Başkanı’nı ve İlçe Komitesi’ni seçer.
İlçe Komitesi
Madde 61: İlçe Komitesi, İlçe Kongresi tarafından seçilir ve İlçe Başkanı dahil 5 asil ve 2 yedek üyeden oluşur. Üst organların kararlarına uygun olarak ilçedeki siyasi faaliyetleri yönetir.
Parti Temsilciliği
Madde 62: Parti örgütünün henüz kurulmadığı il ve ilçelerde, Ulusal Komite partiyi tanıtmak ve parti örgütü kurmak üzere bir Parti Temsilciliği oluşturabilir. İlçe düzeyindeki temsilcilik İl Komitesi’ne, il düzeyindeki temsilcilik Ulusal Komite’ye bağlı çalışır ve bir parti örgütünün kurulmasıyla birlikte ortadan kalkar.
Meclis Grupları
Madde 63: TBMM Parti Grubu, partili milletvekillerinden oluşur. Büyük Kongre kararları ve Ulusal Komite denetimi altında parti programı doğrultusunda faaliyet gösterirler. Milletvekili maaşı alan parti üyelerinin aidat miktarlarına Ulusal Komite tarafından karar verilir.
Madde 64: Mahalli Meclis Grupları, parti üyelerinden oluşur. Büyük Kongre kararlarına tabi olarak, bulundukları İl ve İlçe Komitelerinin siyasi denetimi altında, parti programı doğrultusunda faaliyet gösterirler.
Madde 65: Parti üyelerinin sayısının grup kurmaya yetmediği durumlarda meclis üyeleri Büyük Kongre kararları ve Ulusal Komite denetimi altında parti programı doğrultusunda faaliyet gösterirler.
Yan Örgütler
Toplumsal Eşitlik İçin Uluslararası Gençlik ve Öğrenciler
Madde 66: Toplumsal Eşitlik İçin Uluslararası Gençlik ve Öğrenciler, Sosyalist Eşitlik Partisi’ne bağlı gençlik ve öğrenci örgütüdür.
Madde 67: Toplumsal Eşitlik İçin Uluslararası Gençlik ve Öğrenciler kendi örgütsel meselelerine karar verme konusunda özerkliğe sahip olmakla birlikte, çalışmalarını parti programına uygun olarak yürütür.
Tutulacak Defterler
Madde 68: Her kademedeki parti organları üye kayıt defteri, karar defteri, gelen ve giden evrak kayıt defteri, gelir ve gider defteri ile demirbaş eşya defteri tutmak zorundadırlar.
Siyasi Partiler Kanunu ve Diğer Yasalar
Madde 69: Parti Tüzüğü’nde hüküm bulunmayan hallerde Siyasi Partiler Kanunu (SPK) ve siyasi partilerle ilgili diğer yasal düzenlemeler dikkate alınır. SPK ve diğer yasalar tarafından tanınan hak ve yetkiler ilgili kurullarca kullanılır.